‘मोहर’ टिजरमा देउकी प्रथाको मार्मिक कथा | पल शाहको दोहोरो अवतार | Cinema Nepal by Bal Krishna Khanal
"नमस्कार दर्शक महानुभाव, स्वागत छ तपाईंहरूलाई तपाईँको प्रिय कार्यक्रम — सिनेमा नेपालमा। म बलकृष्ण खनाल, आज फेरि पनि नेपाली सिनेमाको दुनियाँबाट एक निकै महत्वपूर्ण र बहुप्रतिक्षित फिल्म 'मोहर' को टिजर समीक्षा लिएर उपस्थित भएको छु।"
"'मोहर'... नाम नै यस्तो छ, जसले नेपाली समाज, संस्कृति र इतिहासको गहिराइ छुन्छ। मोहर — मतलब छाप, प्रतीक, स्वीकृति र कहिलेकाहीँ विद्रोहको पनि चिन्ह। र यही भावनालाई बोकेर आएको छ आगामी नेपाली फिल्म 'मोहर'। साउन २३ गतेबाट रिलिजमा आउने तयारीमा रहेको यो फिल्मको टिजर अहिले सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भइरहेको छ।"
🎙️"ओएसआर डिजिटलको युट्युब च्यानलबाट सार्वजनिक गरिएको टिजरले १ मिनेट १८ सेकेन्डको छोटो समयमै दर्शकको मन जितेको छ। टिजर कुनै संवादमुखी छैन — बरु दृश्य र संगीतमार्फत कथा भन्न खोजिएको छ। टिजर हेर्दा स्पष्ट हुन्छ कि फिल्मको मूल विषय देउकी प्रथामा आधारित छ।"
‘मोहर’ को टिजरले पल शाहलाई ‘dual identity’ (दोहोरो पहिचान) को संवेदनशील अवस्थाको प्रतीक बनाएको छ — जसमा एक तर्फ उनी समाजको पीडामा बाँधिएका छन्, अर्कोतर्फ आत्मस्वरूप र स्वतन्त्रताको खोजीमा।
यसरी प्रस्तुत दृश्यहरूले फिल्मको कथालाई अझै गहिरो र बहुस्तरीय बनाउँछ — जसले दर्शकलाई केवल कथा होइन, जीवनलाई नै बुझ्ने प्रयत्न गर्न बाध्य बनाउँछ।
"फिल्म 'मोहर' केवल एउटा प्रेमकथा होइन, यो सामाजिक अन्यायको चित्रण पनि हो। देउकी — त्यो अमानवीय प्रथा जसले कति निर्दोष बालिकाहरूको जीवन तहस-नहस गर्यो। कुनै बेला पश्चिम नेपालमा चल्दै आएको यो प्रथा आज पनि कथामा जीवित छ।"
नेपाली समाजमा परम्परा र धार्मिक विश्वासको नाममा थुप्रै यस्ता अभ्यासहरू विकास भए, जसले खासगरी महिलामाथि अन्याय र शोषणको बाटो खोलिदिए। तिनीहरूमध्ये एउटा दुःखद र अमानवीय अभ्यास हो — देउकी प्रथा। खासगरी नेपालको सुदूर पश्चिमी भूभागमा फैलिएको यो प्रथा धार्मिकताको आवरणमा लुकेको सामाजिक शोषणको ज्वलन्त उदाहरण हो।
देउकी प्रथाको शुरुवात धार्मिक विश्वासबाट भएको मानिन्छ। हिन्दू धर्ममा देवी–देवताप्रति श्रद्धा जनाउने क्रममा मानिसहरूले आफ्नो सन्तान, विशेषतः छोरीलाई देवता वा मन्दिरमा समर्पण गर्ने परम्परा विकास गरे। यो कार्य ‘पुण्य’को रूपमा लिइन्थ्यो। मान्यता थियो कि छोरीलाई मन्दिरमा चढाएमा ईश्वर प्रसन्न हुन्छन्, र समर्पणकर्ताको जीवनमा सुख, शान्ति, सन्तान र समृद्धि आउँछ। यही विश्वासका कारण धनी परिवार, सन्तानहीन दम्पती वा धार्मिक परिवारहरूले आफ्नो छोरी वा अरूको छोरी किनेर ‘देउकी’ बनाउँथे।
एकपटक देउकी बनाइएपछि ती बालिकाको जीवन पूरै बदलिन्थ्यो। उसले मन्दिर वरपरको सेवा गर्नु पर्ने हुन्थ्यो, विवाह गर्न पाइँदैनथ्यो, र समाजले उनलाई एक किसिमले देवताको सेवकझैं व्यवहार गर्थ्यो। तर वास्तवमा त्यो सेवा धार्मिक नभई, सामाजिक शोषणमा परिणत भइसकेको हुन्थ्यो। बालिकाहरू कम उमेरमै घर–परिवारबाट अलग पारिन्थे, शिक्षा–स्वास्थ्य र सामान्य बाल अधिकारबाट वञ्चित रहन्थे। यति मात्र होइन, कतिपय अवस्थामा देउकी बालिकाहरू शारीरिक र यौन शोषणको शिकार बन्न थाले। मन्दिरका पुजारी, बडाघरका मानिस, या समाजका प्रभावशाली व्यक्तिहरूले उनीहरूको असहाय स्थितिको दुरुपयोग गर्थे।
समाजले देउकीका रूपमा ती महिलाहरूको आत्मसम्मानलाई कुच्लिएको मात्र होइन, उनीहरूबाट जन्मिने बच्चाहरूलाई पनि हेपिएको, नाजायज भनिएको देखिन्छ। यस्तो दु:खद परम्परा लामो समयसम्म समाजमा मौन स्वीकृतिको रूपमा चलिरह्यो।
सयौं वर्षसम्म चलिआएको यो प्रथालाई कानुनी रूपमा अन्त्य गर्न नेपाल सरकारले कदम चालेको हो। २०५७ सालमा देउकी प्रथालाई गैरकानुनी घोषणा गरियो। मानव अधिकारकर्मीहरू, सामाजिक अभियन्ताहरू र केही सशक्त महिलाहरूको लामो संघर्षपछि यो सम्भव भएको हो। यद्यपि कानुनी रूपमा प्रतिबन्ध लागे पनि व्यवहारमा देउकी प्रथा पूर्ण रूपमा अन्त्य भएको छैन। अझै पनि सुदूरपश्चिमका केही गाउँहरूमा यो परम्पराको प्रभाव देखिन्छ, खासगरी वृद्ध अवस्थामा बाँचिरहेका देउकी महिलाहरूको कथाले।
सिनेमा, साहित्य र पत्रकारितामा पनि देउकी प्रथाको प्रभावशाली चित्रण हुन थालेको छ। चलचित्र ‘देउकी’ (१९९६) बाट सुरु भएको चित्रण अब ‘मोहर’जस्ता नयाँ फिल्महरूमा देखिन थालेको छ। ‘मोहर’को टिजरबाट बुझ्न सकिन्छ कि फिल्मले देउकी प्रथाको यथार्थ कथा बोकेको छ — जसमा मुख्य पात्रहरूको जीवन यसै प्रथाबाट प्रभावित भएको देखिन्छ।
समाजको दृष्टिकोण परिवर्तन गर्न कला, सिनेमा, साहित्य जस्ता माध्यमहरू अत्यन्त प्रभावशाली बन्न सक्छन्। देउकी प्रथा जस्ता अमानवीय परम्पराहरूलाई समाप्त गर्न केवल कानुन होइन, सामाजिक चेतनाको पनि अत्यावश्यकता छ। जबसम्म समाजले सबै महिलालाई सम्मानका साथ हेर्न सक्दैन, तबसम्म यस्ता परम्पराहरू केवल इतिहासका पानामा सीमित हुने छैनन्।
अन्ततः, देउकी प्रथा हामीलाई एक गहिरो प्रश्न सोध्छ — के हामी धर्म र परम्पराको नाममा महिलालाई सधैँ बलिदान गर्न तयार छौं, कि अब हामी नयाँ युगको चेतना र समानतामूलक सोचको साथ अघि बढ्न चाहन्छौं?
अब 'मोहर' फिल्मले पनि देउकी प्रथाको संवेदनशील चित्रण गर्दैछ, जहाँ देउकी जीवनको पीडा, असहायता, र सामाजिक बेवास्ता को चित्रण गरिएको देखिन्छ।
"सार्वजनिक टिजरले युट्युबमा छोटो समयमा राम्रो व्यूज पाएको छ। धेरै दर्शकहरूले भावुक प्रतिक्रिया दिएका छन्।"
"नेपाली सिनेमा अहिले संक्रमणमा छ — व्यवसाय र सम्वेदनाको द्वन्द्वमा। 'मोहर'जस्ता फिल्महरूले नयाँ दिशा दिन सक्छन्। दर्शकले केवल मनोरञ्जन होइन, आत्मसमीक्षा पनि चाहन्छन्।"
"टिजर हेर्दा लाग्छ — ‘मोहर’ केवल एउटा फिल्म होइन, यो एउटा चेतनाको आवाज हो। यसले केवल क्यारक्टर होइन, युगको कथा सुनाउँछ। साउन २३ गते रिलिज हुँदैछ — हामी सबैले हेर्नुपर्ने फिल्म हो यो।"
"यति नै आजको 'सिनेमा नेपाल' विशेष — मोहर फिल्मको टिजर समीक्षा। म बलकृष्ण खनाल, बिदा चाहन्छु। फेरि भेटौँला नयाँ नेपाली फिल्मका खबरहरू लिएर। तबसम्म, जय नेपाली सिनेमा!"
tittle
Moher Teaser Review: पल शाहको दोहोरो चरित्र र देउकी प्रथाको मार्मिक कथा | Cinema Nepal
description
Moher Teaser Review मा स्वागत छ!
‘मोहर’ टिजरले ल्याएको छ एउटा सामाजिक कथा — देउकी प्रथा।
पल शाहको दोहोरो अवतार, एक गाउँको कथासँग बेनिशा हमाल र सारा शर्मा, र अर्को शहरको कथामा नीति शाह।
यो भिडियोमा:
✔ Moher Teaser को पूर्ण विश्लेषण
✔ देउकी प्रथाको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि
✔ मुख्य कलाकारको भूमिका र प्रतीकात्मकता
✔ निर्देशक ओम प्रतीकको दृष्टिकोण
🎬 प्रस्तुतकर्ता: Bal Krishna Khanal
📺 कार्यक्रम: Cinema Nepal
🎥 निर्माता: Sangam Film & Production House
👉 टिजर हेर्नुहोस्: [OSR Digital Link if available]
🔔 हरेक साँझ ६ बजे नेपाली फिल्मबारे गहिरो समीक्षा!
#MoherTeaserReview #PalShah #DeukiPratha #NepaliCinema #CinemaNepal
#MoherTeaser #PalShah #BenishaHamala #NitiShah #DeukiPratha #NepaliFilm #CinemaNepal #BalKrishnaKhanal #NepaliMovieReview #SangamFilmProduction #OSRDigital #MoherMovie2025 #NepaliCulture #Deuki #MoherTeaserReview #NepaliCinema #RajeshHamal #NepaliTrailer #MovieExplained #MoherTeaserReaction
Comments
Post a Comment